„Rodzinne strony”, czyli o powrotach do przeszłości, bolesnych rozterkach, sekretach i kłamstwach oraz …recepcie na dobre życie. Powrót do miasteczka Anielin – RECENZJA PATRONACKA

 

Gdy los cię rzuci gdzieś w daleki świat
Gdy zgubisz szczęście swe i poznasz życia smak
Zatęsknisz do rodzinnych stron
I wrócisz tu, wrócisz, gdzie twój dom

 Irena Santor, „Powrócisz tu”, słowa Janusz Kondratowicz

 

Wiosną tego roku było nam dane poznać urokliwy Anielin i jego mieszkańców, a wszystko to dzięki powieści Iwony Mejzy „Przyjaciółka”, pierwszemu tomowi serii „Miasteczko Anielin”. Teraz, późnym latem, mamy szansę tam wrócić i dowiedzieć się, co przydarzyło się poszczególnym bohaterom. Z pewnością wielu z Was czekało na ten powrót bardzo niecierpliwie, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę dramatyczne zakończenie pierwszej części, które Autorka zafundowała bezlitośnie swoim czytelnikom ;) .

 

„Rodzinne strony” nie zatraciły niczego z urokliwego klimatu opowieści o małym, spokojnym miasteczku, ale po lekturze mam wrażenie, że powieść Iwony Mejzy nabrała innego ciężaru gatunkowego. To nie przypadek, że na początku tej recenzji zacytowałam tekst piosenki Ireny Santor. Co prawda sam tekst ma szerszy wydźwięk, bo mówi o powrocie do rodzinnych stron rozumianych bardziej jako ojczyste strony. A jednak nie mogłam się opędzić od skojarzenia z tą piękną, nostalgiczną piosenką ponieważ bohaterowie powieści również muszą powrócić do swoich rodzinnych stron, dosłownie i w przenośni, aby móc skonfrontować się ze swoją przeszłością, niejednokrotnie bardzo powikłaną i bolesną. I z tego powodu pod sielskim tytułem kryje się głębia emocji i obserwacji dotyczących tego, jak radzimy ( albo nie radzimy ) sobie ze swoją przeszłością i tym bagażem, który często niechciany, ale jest nasz, i może być dla nas pomocą w dalszej podróży, a może być też kulą u nogi. Iwona Mejza w „Rodzinnych stronach” zmusza czytelnika do zadania sobie pytania o to na ile przeszłość determinuje nasze obecne wybory i na ile mamy wpływ na jej oswojenie lub rozbrojenie zadawnionych żalów i uraz.

 

Podobnie jak w tomie pierwszym, i w tym główną bohaterką jest Marta i to jej losy, oraz losy osób jej bliskich śledzimy. Młoda kobieta zmaga się nadal z żałobą po przeżytej traumie ( tutaj odsyłam tych z Was, którzy nie znają jeszcze części pierwszej, do jej lektury ), a jednocześnie robi wszystko, żeby stworzyć dobry, bezpieczny dom małej dla Poli. Mamy jednak również okazję poznać bliżej innych mieszkańców miasteczka i zagłębić się w ich historie. Bo jedni bohaterowie sami udają się w rodzinne strony lub sięgają daleko w przeszłość, a do innych ta przeszłość nagle puka, czasami wręcz niechciana, taka, z którą nie wiadomo, co zrobić. Nie brakuje w tej opowieści prawdziwych, bliskich życia wielu z nas problemów. Są zawiedzione nadzieje i miłości, są rodzinne tragedie i choroby, trudne relacje rodzinne, samotność, która kąsa, złe wspomnienia i złe wydarzenia. Myślę, że każdego z Was ujmie inna historia, a ja nie mam zamiaru zdradzać fabuły i ich streszczać. Mogę tylko zdradzić, że mnie, poza perypetiami głównych bohaterów, jakoś szczególnie ujęły historie braci Pruskich i Elizy, Felicji i Antoniego oraz zmagania z życiem Agaty, na którą problemy spadają jak dojrzałe jabłka z drzewa jesienią. Autorka mądrze i z wyczuciem pokazuje, że przeszłość bywa jak oswojone dzikie zwierzę – jeśli nie będziemy umieli się z nią obchodzić, może znienacka dotkliwie pokąsać. Jednocześnie jednak pokazuje nam, że nie jesteśmy wobec niej bezbronni. Przeciwnie, to od nas zależy czy ten bagaż dawnych doświadczeń stanie się kulą u nogi hamującą nasz rozwój czy schodkiem pozwalającym wspiąć się wyżej, pójść dalej.

 

Teraz przeszłość, teraźniejszość i przyszłość były zależne jedynie od niego. Przeszłości nie można było zmienić, ale to jego wspomnienia będą ją kształtowały. Teraźniejszość zależała już tylko od jego decyzji i od jego oceny sytuacji, a przyszłość ukształtuje to, co było, i to, co jest.

 

Jednocześnie w powieści Iwony Mejzy brak jest powierzchownego pocieszania czy zdawkowego klepania czytelnika po ramieniu z banalnym „będzie dobrze”. Autorka pokazuje złożoność życia i jego problemów. Uważam, że świetnie pokazuje również mechanizmy kolejnych etapów żałoby oraz związanej z nią nierzadko depresji. Marta, ta ostoja spokoju, zmaga się z przeżytą tragedią, a jej emocje to niekończąca się sinusoida: na chwilę wznosi się wyżej po to, żeby zaraz polecieć na łeb, na szyję w dół. Dzięki temu ta postać jest boleśnie prawdziwa i staje się jeszcze bliższa czytelnikowi. Tymczasem mała Pola nadal odgrywa rolę jasnego promyka w życiu Marty, jej babci i Marcina, ale i ten promyczek ma swoje chwile smutku i łez. Każdy z bohaterów z czymś się zmaga. Każdy ponosi konsekwencje dawnych wyborów i podjętych decyzji, dobrych czy złych. Ale dopóki jeszcze życie trwa, historia nie została zapisana do końca i można zmienić jej zakończenie. A prawdziwa siła tkwi w więzach rodzinnych, w miłości, w wiernej przyjaźni, w ludzkiej życzliwości. Tytuł tego tomu ma dla mnie, po lekturze książki, podwójne znaczenie: „Rodzinne strony” mogą oznaczać to, za czym tęsknimy i z czego czerpiemy siłę, ale również to, przed czym latami uciekamy i z czym boimy się skonfrontować. Tylko że ucieczka i kłamstwa nie rozwiązują problemów, co szczególnie wyraźnie pokazuje historia Elizy czy męża Agaty. Może więc ów powrót w tytułowe rodzinne strony, a więc do korzeni naszej historii, to jedyna szansa, żeby móc stawić czoła teraźniejszości i utkać lepszą przyszłość?

 

Powoli wszystko się poukłada i trybiki w machinie przeznaczenia zaskoczą. Oby tylko już nic więcej nie stanęło im na przeszkodzie. Gdy skończy się żałoba, która i tak w ich sercach będzie trwała dużo dłużej niż ta wymagana przez panujące obyczaje, to może uda im się poskładać wspólne życie.

 

Absolutnie nie wyczerpałam w tej recenzji całego bogactwa wątków i poruszanych w powieści tematów. Jestem głęboko przekonana, że każdy odnajdzie w niej jakąś cząstkę swojej własnej historii, albo historii kogoś mu bliskiego. Ale też nasyci się podczas lektury nadzieją i wiarą w to, że to nie przeszłość kształtuje nas, ale my kształtujemy naszą historię i mamy wpływ na jej bieg. Bo miasteczko Anielin, choć zebrało się nad nim mnóstwo czarnych chmur, to nadal oaza spokoju i dobra. Tyle tylko, że z życiem jest jak z pielęgnowaniem ogrodu, nic nie przychodzi za darmo. Jeśli pozwolimy się rozplenić chwastom, które zaduszą kwiaty, ogród zdziczeje. Ale jego umiejętna pielęgnacja, choć okupiona ogromnym wysiłkiem, sprawi, że ogród zachwyci swoim pięknem i oszołomi kolorami. Jestem bardzo ciekawa co jeszcze Iwona Mejza przygotowała dla swoich bohaterów i czekam teraz niecierpliwie na tom trzeci ;) .

 

Za możliwość objęcia książki patronatem i zaufanie dziękuję Autorce oraz Wydawnictwu Dragon :) .